Η Ιστορία της F1…H λαίλαπα του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου, σταμάτησε αγωνιστική δραστηριότητα στη γηραιά ήπειρο. Μετά τέλος του άρχισε να συζητείται στους κόλπους της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αυτοκινήτου (FIA) η διοργάνωση ενός ενιαίου πρωταθλήματος με κάποια κοινά χαρακτηριστικά - κανονισμούς. Το νέο σχέδιο ονομάστηκε Formula A, όπου Φόρμουλα αναφέρεται σ’ ένα σύνολο κανόνων, που πρέπει να τηρούνται από τις ομάδες, ενώ το Α (1 αργότερα) αναφέρεται στις προδιαγραφές των αυτοκινήτων που παίρνουν μέρος στο πρωτάθλημα.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1946 έγινε ο πρώτος δοκιμαστικός αγώνας Φόρμουλα 1 (Formula 1) στο Τορίνο, υπό την επωνυμία Βαλεντίνο Γκραν Πρι, με νικητή τον Ιταλό Ακίλε Βάρτσι, που οδηγούσε μια Αλφα-Ρομέο 158 Αλφέττα. Τα αυτοκίνητα που πήραν μέρος στον αγώνα δεν διέφεραν και πολύ από τα αντίστοιχα της προπολεμικής εποχής. Το αυτοκίνητο του Βάρτσι στην πραγματικότητα είχε κατασκευαστεί τη δεκαετία του ’30.
Στις 2 Οκτωβρίου 1947 η FIA παίρνει την οριστική απόφαση να διοργανώσει το πρωτάθλημα Φόρμουλα 1, αρχής γενομένης από το 1950. Ο πρώτος αγώνας του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος διεξάγεται στις 13 Μαΐου 1950 στο Σίλβερστοουν. Νικητής είναι ο Τζουζέπε Φαρίνα με Αλφα Ρομέο. Τα αυτοκίνητα που φέρουν τα χρώματα της χώρας που εκπροσωπούν, έχουν τον κινητήρα εμπρός, τους τροχούς ακάλυπτους κι έχουν μέγιστο κυβισμό τα 4500 κ.ε. για ατμοσφαιρικούς κινητήρες και 1500 κ.ε. για τους υπερτροφοδοτούμενους. Οι περισσότεροι αγώνες διαρκούν 500 χιλιόμετρα ή 5 ώρες και επιτρέπεται η αλλαγή οδηγών.
Το 1954 θεσπίζονται νέοι κανονισμοί, οι οποίοι θα ισχύσουν μέχρι το 1960. Ο μέγιστος κυβισμός καθορίζεται στα 2500 κ.ε. για τους ατμοσφαιρικούς κινητήρες και τα 750 κ.ε. για του υπερσυμπιεζόμενους. Το 1955 η Μερσεντές αποχωρεί από τους αγώνες, λόγω του ολέθριου δυστυχήματος στο Le Mans.
Το 1958 καθιερώνεται η χρήση βενζίνης αντί των καυσίμων αλκοόλης και μειώνεται το μήκος των αγώνων από τα 500 χλμ. ή τρείς ώρες σε 300 χλμ. ή δύο ώρες. Την ίδια χρόνια άρχισαν να προσμετρούνται οι βαθμοί για τους κατασκευαστές. Πρώτη πρωταθλήτρια κατασκευαστών ήταν η Βανγουλ. Τη δεκαετία του ’50 κυριάρχησε ο Αργεντίνος Χουάν Μανουέλ Φάνχιο, που κατέκτησε 5 πρωταθλήματα.
Η δεκαετία του ’60 ανήκει στους αγγλοσάξονες οδηγούς και στις εταιρείες Μπράμπαμ, Λότους και Φερράρι. Αναμφισβήτητα, όμως, αυτοί που άλλαξαν την πορεία της Φόρμουλα 1 στη συγκεκριμένη δεκαετία ήταν η Λότους του Κόλιν Τσάπμαν και οι οδηγικές ικανότητες του Τζιμ Κλαρκ. Ο πρώτος παρουσιάζει το αυτοφερόμενο πλαίσιο (μονοκότ) με τον κινητήρα βιδωμένο πάνω του, χαρίζοντας στον οδηγό του δύο παγκόσμια πρωταθλήματα.
Στις 4 Ιουνίου 1967 παρουσιάζεται στο ολλανδικό Γκραν Πρι ο κινητήρας V8 Cosworth, ο οποίος για τα επόμενα 16 χρόνια θα είναι ο κυρίαρχος. Ο μέγιστος κυβισμός καθορίζεται στο 1,5 λίτρο, που θα ισχύσει ως το 1965.
Το 1967 εμφανίζονται οι πρώτες αεροτομές (Λότους), ενώ το 1968 κάνουν την εμφάνισή τους οι χορηγίες πάνω στα μονοθέσια και ξεκινάει η έλευση των καπνοβιομηχανιών. Ταυτόχρονα θεσπίζονται για πρώτη φορά κανόνες ασφαλείας και οι ζώνες γίνονται υποχρεωτικές.
Τη δεκαετία του ’70, Λότους και Φερράρι μοιράζονται τα πρωταθλήματα κατασκευαστών, ενώ οι αγγλοσάξονες εξακολουθούν να κυριαρχούν στο πρωτάθλημα οδηγών. Ο αυστριακός Νίκι Λάουντα και ο Βραζιλιάνος Έμερσον Φιτιπάλντι σπάνε τη μονοτονία με δύο και ένα τίτλο αντίστοιχα.
Η σφηνοειδής Lotus 72, με τα ψυγεία στο πλάι, κάνει την πρώτη της εμφάνιση, καθορίζοντας τον σχεδιασμό των μονοθεσίων από τότε μέχρι σήμερα.
Στα μέσα του ’70 εμφανίζεται και κερδίζει αγώνες, το πρώτο εξάτροχο μονοθέσιο, η P34 της Tyrrell.
Η Ρενό εισάγει το 1977 τον υπερτροφοδοτούμενο κινητήρα και δύο χρόνια αργότερα θα κερδίσει τον πρώτο της αγώνα στη Γαλλία. Οι Ferrari και BMW την αντιγράφουν και οι ημέρες του ατμοσφαιρικού κινητήρα είναι μετρημένες.
Τη δεκαετία του ’80 κυριαρχούν οι ΜακΛάρεν και Γουίλιαμς, Η Μπράμπαμ-BMW είναι το πρώτο τούρμπο αυτοκίνητο που κερδίζει το παγκόσμιο πρωτάθλημα (1983).
Το 1980 ξεσπά διαμάχη για τον έλεγχο των αγώνων Φόρμουλα 1, μεταξύ της FOCA (Ένωση των Κατασκευαστών Αυτοκινήτων της Φόρμουλα 1) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας FISA. Οι κατασκευαστές με επικεφαλής τον πανούργο Μπέρνι Έκλεστον θα κερδίσουν τη μάχη και την εμπορική εκμετάλλευση της Φόρμουλα 1. Τo 1981 o Ρον Ντένις αναλαμβάνει τη ΜακΛάρεν και η ομάδα παρουσιάζει το πρώτο μονοθέσιο από ανθρακονήματα, σχεδιασμένο από τον Τζον Μπάρναρντ.
Ο Μπάρναρντ φέρει την υπογραφή του και στο πρώτο μονοθέσιο με ημι-αυτόματόματο κιβώτιο ταχυτήτων, την Ferrari F189, μια καινοτομία που ισχύει καθολικά σήμερα τόσο στα αγωνιστικά όσο και στα πολιτικά αυτοκίνητα επιδόσεων.
Τη δεκαετία του ’90 ο θάνατος του Άιρτον Σένα στην Ίμολα (1994) σημάδεψε για πάντα τον κόσμο της Φόρμουλα 1 αφού ατύχημα του Βραζιλιάνου άσου όσο και μια σειρά από μοιραία δυστυχήματα, ανάγκασαν τη FIA να πάρει αυστηρά μέτρα για την ασφάλεια των αγώνων.
Η Γουίλιαμς κυριάρχησε στο πρωτάθλημα κατασκευαστών, ενώ από την Μπενετόν ανέτειλε το άστρο του Γερμανού Μίκαελ Σουμάχερ, που κέρδισε το πρώτο του πρωτάθλημα το 1994 και το 2000 έδωσε στη Φερράρι τον πρώτο της τίτλο στο πρωτάθλημα οδηγών, έπειτα από 21 χρόνια.
Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα ανήκει στον Μίκαελ Σουμάχερ και τη Φερράρι. Ο Γερμανός έσπασε το ρεκόρ του Χουάν Μανουέλ Φάτζιο (5 πρωταθλήματα), κατακτώντας 7. Ακόμη, κατέρριψε το ρεκόρ νικών που είχε ο Αλέν Προστ (51), έχοντας ξεπεράσει τις 90. Τα μονοθέσια γίνονται όλο και πιο περίπλοκά αεροδυναμικά και πλέον φέρουν εκατοντάδες είδη «φτερών» στο σώμα τους. Η Ρενό επιστραφεί και κερδίζει 2 τίτλους με τον Αλόνσο. Η δεκαετία κλείνει με την εμφάνιση των συστημάτων ανάκτησης ενέργειας (KERS) και την τελευταία επικράτηση ιδιωτικής ομάδας (Brawn), στο παγκόσμιο πρωτάθλημα.
Από το 2010 ξεκίνησε η δυναστεία ενός άλλου Γερμανού, του Σεμπάστιαν Φέτελ, ο οποίος κέρδισε τέσσερις συνεχόμενους τίτλους έως το 2013 με την ομάδα της Red Bull, η οποία με τη σειρά της κατέκτησε ισάριθμους τίτλους στο πρωτάθλημα κατασκευαστών.
Το 2014 έγινε η μετάβαση της F1 στους υβριδικούς τούρμπο κινητήρες και έκτοτε το σπορ κυριαρχείται από την ομάδα της Μερσεντές και τον Λιούς Χάμιλτον. Ο Βρετανός ξεπέρασε το ρεκόρ του Σουμάχερ σε νίκες και Pole position και ισοφάρισε τα 7 παγκόσμια πρωταθλήματα του. Το 2021 έχει μια ευκαιρία να τα κάνει 8, πριν οι κανονισμοί αλλάξουν και πάλι δραματικά.
Από αυτή την επιγραμματική αναφορά δεν μπορεί να απουσιάζει η λίστα με τους πρωταθλητές σε οδηγούς και ομάδες.
Πρωτάθλημα Οδηγών1960 Τζακ Μπράμπαμ Cooper T53 Climax
1961 Φιλ Χιλ Ferrari Dino 156
1962 Γκράχαμ Χιλ BRM P57
1963 Τζιμ Κλαρκ Lotus 25 Climax
1964 Τζον Σέρτις Ferrari 158
1965 Τζιμ Κλαρκ Lotus 25 Climax
1966 Τζακ Μπράμπαμ Brabham BT19 Repco
1967 Ντένις Χιουλμ Brabham BT24 Repco
1968 Γκράχαμ Χιλ Lotus 49B Ford Cosworth
1969 Τζάκι Στιούαρτ Matra MS10 Ford Cosworth
1970 Γιόχεν Ριντ Lotus 72 Ford
1971 Τζάκι Στιούαρτ Tyrrell 003 Ford
1972 Έμερσον Φιτιπάλντι Lotus 72D Ford
1973 Τζάκι Στιούαρτ Tyrrell 006 Ford
1974 Έμερσον Φιτιπάλντι McLaren M23 Ford
1975 Νίκι Λάουντα Ferrari 312T
1976 Τζέιμς Χαντ McLaren M23 Ford
1977 Νίκι Λάουντα Ferrari 312T2
1978 Μάριο Αντρέτι Lotus 79 Ford Cosworth
1979 Τζόντι Σέκτερ Ferrari 312T4
1980 Άλαν Τζόουνς Williams FW07B Ford
1981 Νέλσον Πικέ Brabham BT49C Ford
1982 Κέκε Ρόζμπεργκ Williams FW08 Ford
1983 Νέλσον Πικέ Brabham BT52B BMW
1984 Νίκι Λάουντα McLaren MP4/2 TAG Porsche
1985 Αλέν Προστ McLaren MP4/2B TAG Turbo
1986 Αλέν Προστ McLaren MP4/2B TAG Turbo
1987 Νέλσον Πικέ Williams FW11B Honda
1988 Άιρτον Σένα McLaren MP4/4 Honda
1989 Αλέν Προστ McLaren MP4/5 Honda
1990 Άιρτον Σένα McLaren MP4/5B Honda
1991 Άιρτον Σένα McLaren MP4/6 Honda
1992 Νάιτζελ Μάνσελ Williams FW14B Renault
1993 Αλέν Προστ Williams FW15C Renault
1994 Μίχαελ Σουμάχερ Benetton B194 Ford
1995 Μίχαελ Σουμάχερ Benetton B195 Renault
1996 Ντέιμον Χιλ Williams FW18 Renault
1997 Ζακ Βιλνέβ Williams FW19 Renault
1998 Μίκα Χάκινεν McLaren MP4/13 Mercedes
1999 Μίκα Χάκινεν McLaren MP4/14 Mercedes
2000 Μίχαελ Σουμάχερ Ferrari F1-2000
2001 Μίχαελ Σουμάχερ Ferrari F2001
2002 Μίχαελ Σουμάχερ Ferrari F2002
2003 Μίχαελ Σουμάχερ Ferrari F2003-GA
2004 Μίχαελ Σουμάχερ Ferrari F2004
2005 Φερνάντο Αλόνσο Renault R25
2006 Φερνάντο Αλόνσο Renault R26
2007 Κίμι Ραϊκόνεν Ferrari F2007
2008 Λιούις Χάμιλτον McLaren MP4-23 Mercedes
2009 Τζένσον Μπάτον Brawn BGP001 Mercedes
2010 Σεμπάστιαν Φέτελ Red Bull RB6 Renault
2011 Σεμπάστιαν Φέτελ Red Bull RB7 Renault
2012 Σεμπάστιαν Φέτελ Red Bull RB8 Renault
2013 Σεμπάστιαν Φέτελ Red Bull RB9 Renault
2014 Λιούις Χάμιλτον Mercedes F1 W05 Hybrid
2015 Λιούις Χάμιλτον Mercedes F1 W06 Hybrid
2016 Νίκο Ρόσμπεργκ Mercedes F1 W07 Hybrid
2017 Λιούις Χάμιλτον Mercedes AMG F1 W08 EQ Power+
2018 Λιούις Χάμιλτον Mercedes AMG F1 W09 EQ Power+
2019 Λιούις Χάμιλτον Mercedes AMG F1 W10 EQ Power+
2020 Λιούις Χάμιλτον Mercedes AMG F1 W11 EQ Power+
Πρωτάθλημα Κατασκευαστών1958 Vanwall
1959 Cooper
1960 Cooper
1961 Ferrari
1962 BRM
1963 Lotus
1964 Ferrari
1965 Lotus
1966 Brabham
1967 Brabham
1968 Lotus
1969 Matra
1970 Lotus
1971 Tyrrell
1972 Lotus
1973 Lotus
1974 McLaren
1975 Ferrari
1976 Ferrari
1977 Ferrari
1978 Lotus
1979 Ferrari
1980 Williams
1981 Williams
1982 Ferrari
1983 Ferrari
1984 McLaren
1985 McLaren
1986 Williams
1987 Williams
1988 McLaren
1989 McLaren
1990 McLaren
1991 McLaren
1992 Williams
1993 Williams
1994 Williams
1995 Benetton
1996 Williams
1997 Williams
1998 McLaren
1999 Ferrari
2000 Ferrari
2001 Ferrari
2002 Ferrari
2003 Ferrari
2004 Ferrari
2005 Renault
2006 Renault
2007 Ferrari
2008 Ferrari
2009 Brawn
2010 Red Bull
2011 Red Bull
2012 Red Bull
2013 Red Bull
2014 Mercedes
2015 Mercedes
2016 Mercedes
2017 Mercedes
2018 Mercedes
2019 Mercedes
2020 Mercedes
Η εξέλιξη των μονοθέσιων της F1 από τον πρώτο αγώνα το 1950, έως σήμερα :
youtu.be/bbPOCRmpAzYΟ κίνδυνος και η απώλεια.Το πρωτάθλημα της F1 είναι συνυφασμένο με τον κίνδυνο και απώλεια αυτής της συνάφειας, έχει οδηγήσει εν πολύς στον να χάσει το σπορ μέρος του χαρακτήρα του.
Συνολικά από τους περίπου 800 πιλότους που έχουν αγωνισθεί με μονοθέσια F1 από το 1950 μέχρι σήμερα, 95 από αυτούς έχασαν την ζωή τους στο ίδιο χρονικό διάστημα, αγωνιζόμενοι.
Οι απώλειες όμως, όσο τραγικές και να είναι βοήθησαν στον βελτιωθούν τόσο τα μονοθέσια όσο και οι κανονισμοί ασφάλειας, με επιπτώσεις στην ασφάλεια που απολαμβάνουμε και πίσω απ’ το τιμόνι του καθημερινού μας αυτοκινήτου.
Έτσι μια αναφορά στην ιστορία της F1 δεν μπορεί να μην αποδώσει φόρο τιμής σε αυτούς που έχασαν την ζωή τους, κάνοντας αυτό που αγαπούσαν περισσότερο, του αγώνες F1.
Ένα σπουδαίο ιστορικό άρθρο για τον κίνδυνο στην F1, μπορείτε να διαβάσετε εδώ :
pitlane.gr/index.php/gr/retro-stories/item/196-death-in-f1Το group BuildΑνάμεσα στα όρια της τεχνολογικής αρτιότητας των μονοθεσιών, της ανθρώπινης αυταπάρνησης των πιλότων και του πάθους των θεατών της, η F1 θα είναι για πάντα η κορωνίδα των μηχανοκίνητων σπορ.
Με αυτό το group Build θα θυμηθούμε μερικές από τις πιο όμορφες ιστορίες των 70 αυτών χρόνων μέσα από τις δημιουργίες μας.
Καλές κατασκευές να έχουμε.